Τι είναι το κάταγμα οστού;
Το κάταγμα ενός οστού είναι το σπάσιμο του οστού. Μπορεί να κυμαίνεται από μια λεπτή ρωγμή έως ένα πλήρες σπάσιμο. Το οστό μπορεί να σπάσει εγκάρσια, λοξά, σε πολλά σημεία ή σε πολλά κομμάτια.
Τα περισσότερα κατάγματα συμβαίνουν όταν ένα οστό δεχθεί μεγαλύτερη δύναμη ή πίεση από ό, τι μπορεί να αντέξει.
Ποια είναι τα συμπτώματα ενός κατάγματος;
Τα περισσότερα κατάγματα συνοδεύονται από έντονο πόνο τη στιγμή που συμβαίνει ο αρχικός τραυματισμός. Ο πόνος συνήθως επιδεινώνεται όταν μετακινείτε ή αγγίζετε την τραυματισμένη περιοχή.Άλλα πιθανά συμπτώματα ενός κατάγματος είναι:
- πρήξιμο-οίδημα, ερυθρότητα και μώλωπες στην τραυματισμένη περιοχή
- δυσκολία στήριξης βάρους στην τραυματισμένη περιοχή
- ορατή παραμόρφωση στην τραυματισμένη περιοχή
Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε κάταγμα, ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.
Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι καταγμάτων;
Τα κατάγματα μπορούν να ταξινομηθούν γενικά ως κλειστά ή ανοιχτά, καθώς και ως ατελή ή πλήρη.
Κλειστό και ανοιχτό κάταγμα
Σε ένα κλειστό κάταγμα, το σπασμένο οστό δεν διαπερνάει – σχίζει το δέρμα, ενώ σε ένα ανοιχτό κάταγμα τα άκρα του σπασμένου οστού σχίζουν το δέρμα. Όταν τα οστά και άλλοι εσωτερικοί ιστοί εκτίθενται στο περιβάλλον ο κίνδυνος μόλυνσης αυξάνεται δραματικά.
Το ανοικτό κάταγμα είναι από τις επείγουσες καταστάσεις της Ορθοπαιδικής-Τραυματολογίας.
Ατελές και πλήρες κάταγμα
Σε ένα ατελές κάταγμα, το οστό δεν σπάει εντελώς από άκρο σε άκρο.
Σε ένα πλήρες κάταγμα, το οστό σπάει εντελώς χάνοντας τη συνέχεια του. Είναι σπασμένο ή θρυμματισμένο σε δύο ή περισσότερα κομμάτια.
Τα ατελή κατάγματα είναι πιο συχνά στα παιδιά. Τα οστά τους είναι πιο μαλακά από αυτά των ενηλίκων. Ως αποτέλεσμα, είναι πιο πιθανό να λυγίσουν παρά να σπάσουν.
Πλήρης κατάγματα μπορεί να συμβούν σε οποιαδήποτε ηλικία.
Τί προκαλεί το κάταγμα των οστών;
Ένα οστό μπορεί να υποστεί κάταγμα όταν υποστεί μεγαλύτερη πίεση ή δύναμη από ό, τι μπορεί να υποστηρίξει. Αυτή η δύναμη εφαρμόζεται συνήθως απότομα ή είναι πολύ μεγάλη. Το μέγεθος της δύναμης καθορίζει τη σοβαρότητα του κατάγματος.
Μερικές κοινές αιτίες καταγμάτων περιλαμβάνουν:
- πτώσεις
- απευθείας πλήξη στο σώμα
- τραυματικά συμβάντα, όπως αυτοκινητιστικά ατυχήματα
- τραυματισμοί από σπορ
- γενετικά νοσήματα
- υπερχρήση, καταπόνηση ( κατάγματα κοπώσεως στους αθλητές)
Ποιος κινδυνεύει από κάταγμα;
Ο καθένας μπορεί να υποστεί κάταγμα. Αλλά είναι πιο πιθανό να υποστούν κάταγμα όσοι έχουν εύθραυστα οστά ή χαμηλή οστική πυκνότητα – οστεοπόρωση.
Εύθραυστα οστά έχουν συνήθως:
- Οι ηλικιωμένοι
- Όσοι έχουν οστεοπόρωση
Ασθενείς με ενδοκρινικές ή γαστρεντερικές παθήσεις - Ασθενείς που λαμβάνουν κορτικοστεροειδή
- Άτομα που είναι σωματικά αδρανή
- Αλκοολικοί
- Καπνιστές
Πώς διαγιγνώσκεται ένα κάταγμα;
Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε κάταγμα, ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.
Ο γιατρός σας θα σας ρωτήσει για τα συμπτώματά και θα εξετάσει κλινικά την τραυματισμένη περιοχή.
Εάν υπάρχει υποψία κατάγματος θα ζητηθούν ακτινογραφίες, που είναι η πιο κοινή μέθοδος διάγνωσης κατάγματος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να απαιτηθεί μια μαγνητική (MRI) ή υπολογιστική τομογραφία (CT ή CAT scan) για να εξεταστούν πιο λεπτομερώς τα οστά και οι γύρω ιστοί.
Πού εντοπίζεται ένα κάταγμα οστού;
Οποιοδήποτε οστό μπορεί να υποστεί κάταγμα, να σπάσει. Είναι συχνότερο σε κάποιες ανατομικές περιοχές, όπως το ισχίο, ο καρπός, η ποδοκνημική και ο ώμος
Πώς αντιμετωπίζεται το κάταγμα των οστών;
Η θεραπεία ενός κατάγματος θα εξαρτηθεί από τον τύπο, τη θέση του, την ηλικία και μια σειρά άλλων παραγόντων.
Γενικά, στόχος είναι να επανατοποθετηθούν τα σπασμένα κομμάτια των οστών στις σωστές τους θέσεις και να σταθεροποιηθούν μέχρι να πωρωθούν, να κολλήσουν.
Είναι σημαντικό να διατηρηθούν τα σπασμένα οστά ακίνητα μέχρι να πωρωθούν. Εάν είναι σωστά ευθυγραμμισμένα και σταθεροποιημένα, το νέο οστό τελικά θα γεφυρώσει και θα συνδέσει τα κομμάτια.
• Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει νάρθηκα ή γύψο για να σταθεροποιήσει το σπασμένο οστό.
• Για πιο σύνθετα κατάγματα, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Αυτή μπορεί να γίνει με ανοιχτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση (τοποθέτηση πλακών, βιδών, ενδομυελικών ήλων, κ.α.) ή εξωτερική οστεοσύνθεση (τοποθέτηση εξωτερικού σκελετού με μπάρες και καρφιά).
Μετά από μια αρχική περίοδο ανάπαυσης, και ανάλογα με το είδος και την περιοχή του κατάγματος μπορεί χρειαστούν φυσιοθεραπείες ή άλλες στρατηγικές για την γρηγορότερη και καλύτερη αποκατάσταση.
Ποιες είναι οι επιπλοκές των καταγμάτων;
Οι συχνότερες επιπλοκές των καταγμάτων είναι:
-
- Δυσκαμψία αρθρώσεων
- Καθυστερημένη πώρωση
- Ψευδάρθρωση κατάγματος (να μην πωρωθεί – κολλήσει το κάταγμα)
- Πώρωση σε πλημμελή θέση (να κολλήσει στραβά)
- Λοίμωξη
Είναι πολύ σημαντική η ορθή διάγνωση και η εφαρμογή της ενδεικνυόμενης μεθόδου, για την αποφυγή επιπλοκών.
Πως μπορούν να προληφθούν τα κατάγματα;
Δεν είναι δυνατό να προληφθούν όλα τα κατάγματα.
Είναι όμως δυνατό με κατάλληλη άσκηση και διατροφή να διατηρηθούν τα οστά γερά, ώστε να είναι λιγότερο ευαίσθητα σε βλάβες και κακώσεις. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη σωστή διατροφή, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων που είναι πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D.
Η συχνή άσκηση και η μυική ενδυνάμωση μπορούν επίσης να βοηθήσουν σημαντικά. Σημαντικά μπορούν να βοηθήσουν το περπάτημα, η πεζοπορία, το τρέξιμο, ο χορός και η προπόνηση με βάρη.