Η χονδροπάθεια (ή χονδρομαλάκυνση) χαρακτηρίζεται από μαλάκυνση και ρωγμές του χόνδρου των αρθρώσεών μας και είναι συχνό αίτιο πόνου στους εφήβους και νέους ενήλικες.
Εμφανίζεται κυρίως στα γόνατα όπου προσβάλει το χόνδρο της επιγονατίδας και κατά δεύτερο λόγο το χόνδρο του μηρού.
Eίναι γνωστή και με πολλά άλλα ονόματα στη διεθνή βιβλιογραφία, όπως γόνατο δρομέα, σύνδρομο επιγονατιδομηριαίας ή πρόσθιο άλγος γόνατος.
Ποιοι προσβάλλονται;
Η χονδροπάθεια εκδηλώνεται στην ηλικιακή ομάδα 15-40 ετών. Προσβάλλει περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες, σε αναλογία 3:1.
Eίναι επαγγελματική πάθηση, αφού εμφανίζεται σε άτομα πού καταπονούν τα γόνατα σε γονατιστή θέση ή ανεβοκατεβαίνουν συνέχεια σκάλες: π.χ. τεχνίτες μαρμάρων, υδραυλικοί και ηλεκτρολόγοι, τεχνίτες αυτοκινήτων, κτηνοτρόφοι, καθαρίστριες και γενικά όσοι καταπονούν τα γόνατα με πίεση στο έδαφος ή με μεγάλες κάμψεις αυτών.
Αποτελεί όμως και πολύ συχνή αθλητική πάθηση όταν οι αθλητές εκτελούν επαναλαμβανόμενες κάμψεις των γονάτων σε γωνία μεγαλύτερη της γωνίας κάμψης βαδίσεως (30 μοίρες): π.χ. αθλητές στίβου (άλτες, εμπόδια), αθλητές γυμναστηρίου, ορειβάτες (ιδίως στο κατέβασμα του βουνού), αθλητές πολεμικών τεχνών, ποδηλάτες και χορευτές.
Που οφείλεται η χονδροπάθεια;
Η χονδροπάθεια είναι πολυπαραγοντική πάθηση και εμφανίζεται όταν συνδυάζονται πολλαπλά αίτια όπως: τραυματισμός, επαναλαμβανόμενες μικροκαταπονήσεις και χρόνιες φορτίσεις του αρθρικού χόνδρου, παχυσαρκία, αλλά και κατασκευαστικές ανωμαλίες του γόνατος και εσωτερικοί παράγοντες γενετικής προδιάθεσης όπως η μαλακή σύσταση του αρθρικού χόνδρου.
Πως εκδηλώνεται η χονδροπάθεια;
Η πάθηση χαρακτηρίζεται κυρίως από ενόχληση ή πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος.
Ο πόνος μπορεί να εκλύεται κατά την άνοδο ή κάθοδο σκάλας, κατά τη διάρκεια άσκησης ή μετά από καθιστική στάση με τα γόνατα λυγισμένα για αρκετό χρονικό διάστημα (πχ. μετά από ταξίδι ή στο θέατρο).
Επίσης, μπορεί να υπάρχει συλλογή υγρού στην άρθρωση (πρησμένο γόνατο) ή να παράγεται ήχος κατά την κίνηση του γόνατος.
Πως διαγιγνώσκεται η χονδροπάθεια;
Στη διάγνωση μεγάλη σημασία έχει η σωστή κλινική εξέταση από τον ορθοπαιδικό που ειδικεύεται στις παθήσεις του γόνατος.
Η απλή ακτινογραφία βοηθά στην αναγνώριση ανατομικών ανωμαλιών του γόνατος, ενώ η μαγνητική τομογραφία απεικονίζει τον αρθρικό χόνδρο αλλά και όλα τα άλλα ανατομικά στοιχεία του γόνατος που μπορεί να συμμετέχουν στην χονδροπάθεια, όπως οι μηνίσκοι.
Πως αντιμετωπίζεται η χονδροπάθεια;
Η θεραπεία της χονδροπάθειας της επιγονατίδας είναι κατεξοχήν συντηρητική.
Σε έξαρση χρειάζεται ανάπαυση, αποχή από δραστηριότητες, αντιφλεγμονώδη φάρμακα και φυσικοθεραπεία. Η πρόληψη από επεισόδια υποτροπής επιτυγχάνεται με ασκήσεις διάτασης και την ενδυνάμωση του εκτατικού μηχανισμού. Διάφοροι μαλακοί κηδεμόνες γόνατος μπορούν να προσφέρουν ανώδυνη ενασχόληση με αθλήματα. Σημαντική είναι και η διόρθωση του τρόπου βαδίσματος – φόρτισης του ποδιού, καθώς σε παθολογικές περιπτώσεις η εφαρμογή σωστού υποδήματος ή πάτου φέρνει αποτέλεσμα.
Σε ορισμένες μορφές χονδροπάθειας, εκτός των ανωτέρω θεραπευτικών σχημάτων, ο ορθοπαιδικός προτείνει και ενδαρθρικές εγχύσεις σκευασμάτων υαλουρονικού οξέος ή βιολογικών παραγόντων (PRP) που φαίνεται να επιβραδύνουν την εξέλιξη των βλαβών, αλλά και να διευκολύνουν την επούλωση τους.
Η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου απέτυχε η συντηρητική αγωγή και συνίσταται σε αρθροσκοπικό καθαρισμό των φθαρμένων αρθρικών επιφανειών, τεχνική μικροκαταγμάτων (δημιουργία νέου χόνδρου υποδεέστερης ποιότητας) επί ύπαρξης εστιακών αλλοιώσεων χόνδρου ή αφαίρεσης ξένου σώματος (κομμάτι χόνδρου που αποσπάστηκε από την αρθρική επιφάνεια). Πιο επιθετική προσέγγιση εφαρμόζεται σε περιπτώσεις κακού άξονα του εκτατικού μηχανισμού ή αστάθειας της επιγονατίδας.